Thông tin về nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý
Nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý
Nguyễn Văn Tý (5 tháng 3 năm 1925 -) là một nhạc sĩ nổi tiếng của Việt Nam, ông có nhiều đóng góp sáng tác từ dòng nhạc tiền chiến như Dư âm đến những ca khúc nhạc đỏ như Dáng đứng Bến Tre, Mẹ yêu con, Người đi xây hồ Kẻ Gỗ…
Tiểu sử và sự nghiệp
Nguyễn Văn Tý sinh ngày 5 tháng 3 năm 1925 tại Vinh, Nghệ An,quê gốc ở xã Phú Cường, huyện Sóc Sơn, thành phố Hà Nội,còn quê hiện giờ ở Vĩnh Phúc. Xuất thân trong một gia đình truyền thống âm nhạc, cha của ông là “trùm một phường bát âm của miền quê Vĩnh Phú thạo cả hát văn, hát chèo và hát ả đào”, sau vào làm thợ máy nhà máy xe lửa Trường Thi ở Nghệ An. Thuở bé, Nguyễn Văn Tý học ở trường Quốc học Vinh và được một giáo viên người Phápdạy cho những bài hát của Tino Rossi đang thịnh hành thời đó. Trong thời gian tham gia hoạt động hướng đạo, ông được một cha cố người Tây Ban Nha cho vào dàn nhạc nhà thờ hát thánh ca. Ở đó ông được học nhạc lý cơ bản và nhất là nâng cao trình độ hòa thanh, hát bè. Nguyễn Văn Tý còn được một thầy giáo nhạc sĩ người Hoa tên Mạnh Hinh dạy chơi đàn guitar Hawaii.
Từ năm 1944, ông đi hát trong phòng trà ở Vinh kiếm sống. Năm 1945, Nguyễn Văn Tý tham gia phong trào Việt Minh, sáng lập và xây dựng đoàn kịch thơ, kịch nói của Thanh niên Cứu quốc Nghệ An. Theo lời của Nguyễn Văn Tý, ông bắt đầu sáng tác vào năm 1947 khi là Trưởng phòng Thông tin tuyên truyền huyện Thanh Chương, nhưng ông coi tác phẩm đầu tay của mình là bài Ai xây chiến lũy được viết 1949.
Năm 1948, Nguyễn Văn Tý ở đoàn văn hóa tiền tuyến thuộc Quân huấn cục. Sau đó, từ năm 1950, ông nhận nhiệm vụ đi xây dựng Đoàn Văn công của Sư đoàn 304 và làm trưởng đoàn. Bản Dư âm nổi tiếng được ông sáng tác khoảng 1950 sau một lần về chơi nhà bạn ở Quỳnh Lưu, Nghệ An, Dư âm viết về cô em gái của người bạn đó[1]. Cũng vì bản nhạc này ông bị đơn vị đưa ra kiểm điểm vì đã sáng tác một bài hát quá ủy mị, không hợp với thời kỳ đó. Tuy nhiên, bài hát Dư âm sau này lại rất nổi tiếng và được hát nhiều tại miền Nam. Ngoài ra ông còn sáng tác bài Mùa hoa nở, Pha màu luống cày…
Đến 1951, Nguyễn Văn Tý giải ngũ và chuyển về công tác ở Chi hội Văn nghệ Liên khu IV. Năm 1952, ông quen biết với bà Nguyễn Thị Bạch Lệ, em gái nhạc sĩ Nguyễn Văn Thương và sau đó hai người thành hôn. Thời gian này ông sáng tác những bài như Vượt trùng dương (1952), Tiếng hát Dôi-a (1953) và đặc biệt là ca khúc nổi tiếng Mẹ yêu con (1956). Ba năm sau, cha ông mất.
Cuối năm 1957, Nguyễn Văn Tý cùng với Nguyễn Xuân Khoát, Đỗ Nhuận, Lưu Hữu Phước, Văn Cao được chỉ định thành lập Hội Nhạc sĩ Việt Nam. Sau đó, khi đang là ủy viên chấp hành khóa đầu tiên của hội thì báo Nhân Văn ra đời, xảy ra vụ Nhân Văn – Giai Phẩm, theo lời khuyên của Lưu Hữu Phước, Nguyễn Văn Tý đi tránh và nghiên cứu dân ca. Đầu 1961, ông được biệt phái về Hưng Yên. Thời gian này, Nguyễn Văn Tý đã viết một số ca khúc như Chim hót trên đồng đay (1963), Dòng nước quê hương (1963), Tiễn anh lên đường(1964), Múa hát mừng chiến công (1966)…
Sáng tác
Nguyễn Văn Tý sáng tác được khá nhiều bài hát, những sáng tác của ông lại được đông đảo công chúng mến mộ như Dư âm, Mẹ yêu con, Dáng đứng Bến Tre, Bài ca năm tấn, Bài ca phụ nữ Việt Nam, Em đi làm tín dụng, Tấm áo chiến sỹ mẹ vá năm xưa, Một khúc tâm tình của người Hà Tĩnh, Người đi xây hồ Kẻ Gỗ, Cô nuôi dạy trẻ…
Dư âm có thể coi là ca khúc tiền chiến duy nhất của ông. Ca khúc tuy không được phổ biến ở miền Bắc trong những năm chiến tranh nhưng lại được biểu diễn nhiều ở miền Nam trước năm 1975. Về sau ca khúc được lưu hành rộng rãi, trở thành một trong những bản tình ca được nhiều công chúng yêu thích. Sau này ông có viết thêm bài “Dư âm 2” mang tên Một ánh sao trời (1988).
Nguyễn Văn Tý là một trong những nhạc sĩ nhạc đỏ thành công với chất liệu dân ca. Những sáng tác của ông được chắt chiu và nghiền ngẫm qua những chuyến đi thực tế trong thời gian dài, nhiều sáng tác đã sử dụng khéo léo chất liệu dân ca của nhiều vùng miền (Một khúc tâm tình người Hà Tĩnh, Dáng đứng Bến Tre, Mẹ yêu con…). Một đề tài quen thuộc trong nhiều sáng tác của ông là phụ nữ với những ca khúc như Bài ca phụ nữ Việt Nam, Mẹ yêu con, Tấm áo chiến sỹ mẹ vá năm xưa… Nguyễn Văn Tý cũng là một nhạc sĩ có nhiều sáng tác “ngành ca”: Em đi làm tín dụng, Anh đi tìm tôm trên biển cả, Chim hót trên cánh đồng đay, Cô đi nuôi dạy trẻ, Bài ca năm tấn.
Ngoài ra ông còn viết một số ca khúc thiếu nhi như Tôi là gà trống, Gà mái mơ, Út cưng… Ông còn viết nhạc cho phim hoạt hình, múa rối và một số vở chèo: Đảo nổi, Sông Hồng (1967), Nguyễn Viết Xuân (1968).
Ông đã xuất bản các tác phẩm: Những dư âm còn lại, video, (VAFACO, 1993), Tuyển chọn ca khúc Nguyễn Văn Tý, Nhà xuất bản Âm nhạc, Hội nhạc sĩ Việt Nam 1995; Băng chân dung và tác phẩm của Đài truyền hình TP. Hồ Chí Minh.
Giải thưởng
Năm 2000, ông được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật cho các tác phẩm: Mẹ yêu con, Vượt trùng dương, Bài ca năm tấn, Tấm áo chiến sỹ mẹ vá năm xưa, Một khúc tâm tình của người Hà Tĩnh, Dáng đứng Bến Tre. Trong cuộc đời hoạt động của mình, ông còn giành được một số giải thưởng như:
- Giải nhì (không có giải nhất) của Hội văn nghệ Việt Nam cho bài Vượt trùng dương
- Giải nhất Cuộc thi vận động sáng tác về đề tài phụ nữ với bài Tiễn anh lên đường (1964)
- Giải nhất sáng tác về đề tài nông nghiệp với ca khúc Bài ca năm tấn (1967)
- Giải Ngân hàng với bài Em đi làm tín dụng.
Hợp âm những bài hát do nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý sáng tác
Mầu [G] áo chú bộ [C] đội, mới trông là mầu [F] xanh.
Như mầu [Am7] lá trên [D] cành, trộn vào mầu xanh rêu [G] đá.
Mầu [Am7] áo chú bộ [C] đội, đi trên [F] đường cát [Dm] bụi.
Lại ánh sắc mầu [G] vàng, có mầu [D] đỏ đất [G] núi
Xen nâu [F] đất đường [C] làng. [C]-[G] | [F]-[C]
Mầu áo thân [C] thương, khó đổi mầu qua [G] mưa [D] nắng.
Như tình [Bm] sâu nghĩa [G] nặng, chẳng thay đổi bao giờ.
Như tình [Bm] dân nghĩa [G] Đảng, còn nguyên vẹn như [C] xưa.
Mai [Am] đây, chúng [D] em đi dưới mầu [G] cờ, lại [C] mang tấm áo. [D]-[G]
Không phai [D] mờ, không phai [G] mờ được mầu [C] xanh, tươi xanh.
Mầu [G] áo chú bộ [C] đội, mới trông là mầu [F] xanh.
Như mầu [Am7] lá trên [D] cành, trộn vào mầu xanh rêu [G] đá.
Mầu [Am7] áo chú bộ [C] đội, đi trên [F] đường cát [Dm] bụi.
Lại ánh sắc mầu [G] vàng, có mầu [D] đỏ đất [G] núi
Xen nâu [F] đất đường [C] làng. [C]-[G] | [F]-[C]
Mầu áo thân [C] thương, khó đổi mầu qua [G] mưa [D] nắng.
Như tình [Bm] sâu nghĩa [G] nặng, chẳng thay đổi bao giờ.
Như tình [Bm] dân nghĩa [G] Đảng, còn nguyên vẹn như [C] xưa.
Mai [Am] đây, chúng [D] em đi dưới mầu [G] cờ, lại [C] mang tấm áo. [D]-[G]
Không phai [D] mờ, không phai [G] mờ được mầu [C] xanh, tươi xanh.
MỘT KHÚC TÂM TÌNH CỦA NGƯỜI HÀ TĨNH - Lê Thu Uyên
Intro (Blues) - Capo II.:
[E]-[B] | [Bm]-[E] | [B]-[E] | [B] | [Db]-[E] | [E/B]-[E]
| [G]-[Em7] | [G] | [Bm] | [B]-[Gb] | [Gb] | [Em] | [E]-[E]
Đi [Em] mô rồi [Cm] cũng nhớ về Hà Tĩnh .
Nhớ [Em] núi Hồng Lĩnh nhớ dòng Sông [C] La
Nhớ biển [Em] rộng mà quê ta… [Am] Ơ hơ...ơ [C] hờ...
Những cánh [Em] đồng muối trắng..[B]-[Bm]
Tình [C] sâu (chứ) nghĩa [B] nặng biển ta lại nhớ [Em] rừng.
Nên chi giữa đồng [C] bằng, mà gió ngàn [Am] bay í [C] về.
[Em] Tìm âm vang sóng [Bm] vỗ…[Bm]
Ai đi [Em] xa mô đó biết có nhớ đường [A] về
Đường Đồng [Em ]Lộc đường Khe [C] Dao,
Rồi đường Hồng Lam, Đèo Ngang Linh [Bm] Cảm.
Cùng bao nhiêu con đường ra mặt [Cm] trận,
Giặc điên [C] cuồng trút hàng vạn bom [Em] rơi
Đường hiên [D] ngang vượt qua truông qua [Bm] suối...
Thêm bao nhiêu con [E] đường lứa tuổi hai [A] mươi...-[E]
Ai hôm [G] nay ra khơi buông [Bm] lưới [E]
Mà nhìn chi mãi con tàu vào [B] bờ [B]
Nhìn bến [Em] cảng lại nhớ ngày xưa
Thương con đò cắm con sào đứng [Bm] đợi
Cả cuộc đời vì ngày hôm [D] nay lên trang sách [G] mới...[G]
Trâu ơi theo [G] bầy ta về đồng [Bm] cỏ mênh [E] mông. [E]
Đắp hồ [B] đầy để điện đưa [D] nhanh dòng nước [Bm] tới, [Bm]
Lúa trên đồng lúa lại thêm [E] bông...[Em]
[E]-[B] | [Bm]-[E] | [B]-[E] | [B] | [Db]-[E] | [E/B]-[E]
| [G] | [G] | [B] | [Bm] | [Gb]-[Bm] | [B]-[Em] | [Em]
Đi [Em] mô rồi [Cm] cũng nhớ về Hà Tĩnh .
Nhớ [Em] núi Hồng Lĩnh nhớ dòng Sông [C] La
Nhớ biển [Em] rộng mà quê ta… [Am] Ơ hơ...ơ [C] hờ...
Những cánh [Em] đồng muối trắng..[B]-[Bm]
Tình [C] sâu (chứ) nghĩa [B] nặng biển ta lại nhớ [Em] rừng.
Nên chi giữa đồng [C] bằng, mà gió ngàn [Am] bay í [C] về.
[Em] Tìm âm vang sóng [Bm] vỗ…[Bm]
Ai đi [Em] xa mô đó biết có nhớ đường [A] về
Đường Đồng [Em] Lộc đường Khe [C] Dao,
Rồi đường Hồng Lam, Đèo Ngang Linh [Bm] Cảm.
Cùng bao nhiêu con đường ra mặt [Cm] trận,
Giặc điên [Bb/D] cuồng trút hàng vạn bom [Em] rơi
Đường hiên [D] ngang vượt qua truông qua [Bm] suối...[B]
Thêm bao nhiêu con [E] đường lứa tuổi hai mươi...-[E]
Nghe xuân [G] sang chim đâu bay [Em] tới ...[E]
Đầu cành sấu chín, chín [B] mọng sườn đồi [B]
Chim lấy [Em] được quả chín hồng tươi,
Ta cũng tìm lấy chi vài dăm [Bm] quả.
Quả đầu mùa hạt sương [D] mai lung linh nỗi [G] nhớ..[G]
Yêu quê hương [Em] mình nhớ về từng [Bm] thuở xa [Em] xôi. [Em]
Đất nào [B] cằn thì còn mưa [D] rơi, còn gió [Bm] cuốn. [Bm]
Lúa ở trên đồng, lúa [B] lại [C] nên [Em] bông...[Em]
Đất nào [B] cằn thì còn mưa [D] rơi, còn gió [Bm] cuốn. [Bm] | [Bm]
[Eb] Có [Eb] ...công ta vun [Gbm] trồng [Gbm]...
Thì màu đất lại [Gbm..] nên [Em] tươi...
EM TẬP LÁI Ô TÔ - Khuyết Danh
Điệu: Valse
[F] Pí po... pí po ...em tập lái ô [C] tô
[F] Pí po...pí po sau này em [C7] lớn, em [F] lái xe đón cô
[F] Pí po... pí po ...em tập lái ô [C] tô
[F] Pí po...pí po sau này em [C7] lớn, em [F] lái xe đón cô
[F] Pí po... pí po ...em tập lái ô [C] tô
[F] Pí po...pí po sau này em [C7] lớn, em [F] lái xe đón cô
[F] Pí po... pí po ...em tập lái ô [C] tô
[F] Pí po...pí po sau này em [C7] lớn, em [F] lái xe đón cô
[F] Pí po... pí po ...em tập lái ô [C] tô
[F] Pí po...pí po sau này em [C7] lớn, em [F] lái xe đón cô
[F] Pí po... pí po ...em tập lái ô [C] tô
[F] Pí po...pí po sau này em [C7] lớn, em [F] lái xe đón cô
[F] Pí po... pí po ...em tập lái ô [C] tô
[F] Pí po...pí po sau này em [C7] lớn, em [F] lái xe đón cô
[F] Pí po... pí po ...em tập lái ô [C] tô
[F] Pí po...pí po sau này em [C7] lớn, em [F] lái xe đón cô
NGƯỜI ĐI XÂY HỒ KẺ GỖ - Việt Hoàn & Anh Thơ
Hợp âm dạo (Valse):
[Fm] | [Fm] | [Bb] | [Bbm] | [Gm] | [Gm] | [C] | [F] | [C] | [C] | [Dm]
[Dm] | [Gm] | [Gm] | [F] | [Dm] | [Bbm] | [Csus4] | [Fm] | [Fm] | [Fm]
[Fm] Bởi chúng mình thương bao nhiêu mảnh đất cằn
Mà đời không ngại đào [F] mấy con [Ab] kênh.
Đắp hồ xây [Csus4] đập, ta [Fm] đưa dòng nước [C] ngọt,
để dòng mương nhỏ tắm [Am] mát quanh [Bb] năm.
Ruộng đồng ta thoả mơ [Dm] ước bao ngàn [Fm] năm [Fm] | [Fm]
Kẻ gỗ là đây bao năm đợi tháng [Db] chờ
Này vùng đá [C] bạc đồi [Fm] núi lô [Ab] nhô
Như dòng suối [F] nhỏ theo sông về với [C] biển
[Am7] Bỏ đồi hoang [C] lại trong [Am7] nắng trong [F] mưa
[Dm7] để người nên [C] khổ như [Dm] đất kia cằn [F] khô [F]
[C] Ờ... [F] ớ! [F] | [F]
Tay anh phá đá, tay em đào sỏi
Ngồi trong xe ủi em [C] nhớ những ngày [Gm] hè
Chân lội qua [C] khe em nhớ mùa đông [F] giá
Ta nghe trong [Bb] đó bao nhiêu là chuyện [F] lạ
Ngày ta đi học em nói thích nghề [Gm] gì
[Eb] Nay da em [Dm] nâu tươi màu suy [F] nghĩ
Thấy mùa phượng [Bb] vĩ ta [C] ngỡ gặp mùa [F] thi
Cũng ngày phượng [C] nở hai đứa mình ra [F] đi [F]
[F] | [Fm] | [Fm] | [Bbm] | [Bbm] | [Gm] | [Bbm] | [C] | [F] | [C] | [C] | [Bb]
[Dm] | [Bbm] | [Gm] | [C] | [F] | [Dm] | [Bb] | [Bbm] | [Fm] | [Fm] | [Fm]
Nghệ Tĩnh mình ơi, Sông Lam gọi Núi [Db] Hồng
Bạn về theo [Fm] bạn đào núi ngăn sông.
Đất trời như [F] vẫn vang vang lời trống [C] giục
Mặt hồ lay [Am] động nên sang mênh [F] mông
[Bb/F] Từng đàn cá [C] lượn cây [Dm] lúa thêm nặng [F] bông [F]
[C] Ờ... [F] ớ! [F] | [F]
Ta đi những bước thênh thang đồng [Bb] rộng
Làng ta di [C] động thêm có đất mình [Gm] cày
Cho điện giăng [C] dây, cho máy về thôn [F] xóm
[Dm] Ta đi trong [Bb] nắng trong mưa đời bận [F] rộn
Bài thơ ta [C] đọc em thấy có điều [Gm] gì
[Dm] Như da em nâu tươi màu suy [F] nghĩ
Thấy mùa phượng [Cm7] vĩ xao [C] xuyến mộng ngày [Bb] thi
Thấy mùa phượng [C] nở hai đứa mình cùng [F] đi. [Gm] Ờ...[Am] ớ ơ [Csus4] ờ
[F] Cuộc đời vẫy [Bb] gọi ta [F] nhớ (ơ ớ ơ…ớ) bao [Bb] lần [F] đi…
[F] lần…đi. [C] | [C] | [Dm] | [Bb] | [C] | [F]
MẸ YÊU CON - Anh Thơ
Hợp âm dạo (Valse):
[E] | [C#m] | [E] | [C#m] | [A] | [A] | [Am/C] | [Am/C]
[B] | [B] | [E] | [G#m/D#] | [G#m/D#] | [A/C#]
[Am] | [Am] | [G#m] | [G#m] | [Am] | [F#m] | [B] | [B]
[E] A á ru [E] hời... ơ [C#m] hời [E] ru
Mẹ [E] thương con [G#m/C#] có hay [E7] chăng
Thương [A] từ khi thai nghén trong [E/B] lòng
[E] Mấy nắng [C#m] sớm chiều mưa [B] ròng [B]
Chín [E] tháng so chín [F#m] năm, gian [E] khó tính khôn [C#m] cùng
[E] A á ru [Bm] hời ơ hời [E] ru [E] | [B] | [E]
[Am] Kháng chiến [C#m] đã giành đất [E] nước về cho [G#] đời
[C#m] Bóng đất nước hình như [Bm] bóng [F#m] dáng con [Bsus4] tôi
[A] Ôm con ra mái [F#m] hiên nhìn đàn [C#m] chim rộn ràng [Bsus4] hót
[C#m] Giữa mùa [A] xuân mừng [F#m] con sẽ góp [C#m] phần
Tương [E] lai con đẹp lắm
[C#m] Mẹ hát con [B] cười - [C#m] A á ru [B] hời ơ hời [E] ru [E]
[E] | [C#m] | [E] | [Bm7] | [C#] | [A]
[Am/C] | [Am/C] | [B] | [B] | [E] | [G#m/D#] | [G#m/D#]
[A/C#] | [Am] | [Am] | [G#m] | [G#m] | [Am] | [F#m] | [B] | [B]
Miệng [E7] con chúm [C#m] chím xinh [E] xinh
Như [A] đài hoa đang hé trên [B] cành
[E] Khát nắng [C#m] sớm và sương [Bsus4] lành [B]
Lá [E] thắm rung cánh [F#m] tay ôm [G#m] ấp lấy hoà [C#m] bình
[E] A á ru [B] hời ơi hời [E] ru [E] | [B] | [E]
[C#m] Thoáng thấy [E] đó hình như [Bm] bóng dáng [Bm] ... bao [B] người
[A] Ðang vươn lên đấu [F#m] tranh ngày càng [C#m] lớn ngày càng [Bm] tiến.
Bước (ơ) [C#m] ...càng [A] nhanh mừng [E] con biết đi [C#m] rồi
Ði [E] trên con đường [G#] mới.
[C#m] Mẹ hát muôn [Bsus4] lời - [C#m] A á ru [B] hời ơi hời [E] ru… [C#m] A á ru [B] hời ...ơi hời [E] ru…
