Thông tin về nhạc sĩ Trần Duy Đức
Một nhạc sĩ rất thành công trong việc chuyển hồn nhạc vào thơ, đó là Trần Duy Đức, người mà thi sĩ Du Tử Lê trong một bài viết của mình nói rằng “Âm nhạc, với Trần Duy Đức, là chiếc bóng đã bầu bạn, đã ở cùng anh, những năm lên năm, lên sáu. Âm nhạc, với Trần Duy Đức, là thực phẩm vô hình nuôi anh lớn, tháp thêm cho anh đôi cánh mộng ảo, đem anh vào đời.”
“Ngoài trời vẫn còn mưa
Người nằm dưới mộ sâu
Ôi thiên thu phôi phai hình hài
Hỡi người ơi tủi lòng
Hỡi người ơi tủi lòng
Bao năm tháng cô đơn nằm đây
Bên bia xanh ai qua từng ngày
Cơn mưa xuống nuôi xanh cỏ hoang
Trên quê hương xương khô mộ gầy
Đã ngủ yên một ngày
Anh đã ngủ yên một đời…”
Vào một buổi chiều trú mưa ở Nghĩa trang quân đội Biên Hoà, người lính không quân Việt Nam Cộng Hòa (VNCH) vừa cởi bỏ áo tù quay về quê nhà, tình cờ lạc vào nơi yên nghỉ của những người đồng đội, họ đang ngủ giấc ngủ cuối cùng của đời người chiến sĩ…
“Khi tôi viết bài hát đó là năm 1976, lúc tôi được thả tù. Lúc từ trại tù ở Nha Trang về lại Sài Gòn, nhà mình, thì tôi phải đón xe từng chặng đường. Mãi đến khi về lại Biên Hoà, mưa tầm tã, lúc đó tôi quá giang trên 1 chiếc xe tải, chiếc xe cũ kỹ bị chết máy. Những người quá giang như tôi lại cuốc bộ. Tôi đi một đỗi tôi nhìn thấy bức tượng ở nghĩa trang quân đội nằm dưới đất…”
“Anh đã ngủ yên trên quê hương” ra đời ngay trong buổi chiều ấy.
Giây phút ấy, một cảm xúc mà giờ đây nhớ lại, Trần Duy Đức gọi đó là “cảm giác tủi thân của một người tù tội”. Trong buổi chiều mưa lạnh đó, đứng giữa đồng hoang với bia xanh, huyệt lạnh, biết rõ dưới lòng đất kia là những người đồng đội của mình, ông chia sẻ với họ tất cả niềm cảm xúc “mủi lòng, tủi hờn” đang dâng trào trong tâm hồn. Ông khóc cho mình, cho đồng đội, cho đất nước, cho niềm tin phụ người. Ông gọi đó là “Mặc niệm cuối”. Rồi hơn 20 năm sau, “Mặc niệm cuối” được danh ca Khánh Ly gợi ý đổi thành “Anh đã ngủ yên trên quê hương”.
Ca khúc đầu tiên
Trần Duy Đức là một người yêu thơ. Nhưng ông tự nhận có lẽ ông tơ bà nguyệt không cho ông nối sợ chỉ hồng với cuộc đời thi sĩ. Cho nên, một ngày, ông chợt nghĩ rằng, nếu ông kết hợp giữa lời thơ và điệu nhạc thì sẽ dễ dàng giúp ông nói ra một điều gì đó trọn vẹn hơn.
“Khi còn trẻ tôi cảm thấy mình bất lực trước những bài thơ mình làm. Lúc đó tôi nghĩ rằng tại sao mình không viết ca khúc? Âm nhạc sẽ hỗ trợ trọn vẹn cho điều mình muốn nói trọn vẹn hơn chăng?”
Khởi đi từ ý tưởng đó, “Khúc mưa sầu”, ca khúc đầu tiên của Trần Duy Đức được ông viết năm ông 18 tuổi.
Nguồn : https://www.rfa.org/