Thông tin về nhạc sĩ Trần Thiện Thanh

Tên khai sinh Trần Thiện Thanh
Sinh 12 tháng 6, 1942, Phan Thiết
Mất 13 tháng 5, 2005 (62 tuổi)
Westminster, Quận Cam, California, Hoa Kỳ
Nghề nghiệp nhạc sĩ, ca sĩ, hạ sĩ quan
Thể loại Nhạc vàng, Nhạc quê hương

Ca khúc tiêu biểu Biển mặn, Chiếc áo bà ba, Chuyện hẹn hò, Gặp nhau làm ngơ, Hoa trinh nữ, Lâu đài tình ái, Rừng lá thấp

Trần Thiện Thanh (12 tháng 6 năm 1942 – 13 tháng 5 năm 2005) là một trong những nhạc sĩ Việt Nam nổi tiếng nhất giai đoạn trước 1975. Một số bút hiệu khác của ông là Anh Chương (tên con trai ông), Trần Thiện Thanh Toàn (em trai ông, đã tử trận), Thanh Trân Trần Thị. Ông còn là ca sĩ với nghệ danh Nhật Trường và được xem như là một trong bốn giọng nam nổi tiếng nhất của nhạc vàng (“tứ trụ nhạc vàng”), ba người còn lại là: Hùng Cường, Duy Khánh, Chế Linh.

Cuộc đời

Trần Thiện Thanh sinh năm 1942 tại Phan Thiết. Ông đến Sài Gòn năm 1958, sau khi học xong thì làm giáo viên trung học. Sau đó, ông tốt nghiệp trường Hạ sĩ quan năm 1965, phục vụ tại Cục Tâm lý chiến Bộ Tổng tham mưu Quân lực Việt Nam Cộng Hòa cho đến cuối tháng tư năm 1975. Ông cũng làm việc tại Ðài Phát thanh và Truyền hình Quân Ðội, từng là Trưởng ban văn nghệ của đài và sau năm 1968 còn phụ trách thêm chương trình phóng sự chiến trường.

Đầu thập niên 1960, Nhật Trường lập ban Tứ Ca Nhật Trường gồm ông và 3 nữ ca sĩ: Như Thủy (em gái của ông), Vân Quỳnh và Diễm Chi (“nữ hoàng” của phong trào du ca chuyên hát nhạc Nguyễn Đức Quang, Ngô Mạnh Thu, Miên Đức Thắng, Bùi Công Thuấn). Ngoài ra, ông còn điều hành trung tâm phát hành nhạc và thu băng tên là “Tiếng Hát Đôi Mươi”.

Trong những năm cuối thập niên 1960, Hùng Cường, Chế Linh và Nhật Trường thường mặc quân phục lên sân khấu để hát nhạc lính. Ông hoạt động rất nhiều với các đài phát thanh VTVN và đài Truyền hình Việt Nam thời đó. Trong các phim kịch với đề tài người lính, Nhật Trường hay diễn chung với Thanh Lan.
Đóng chung với Thanh Lan trong phim Trên đỉnh mùa đông.

Đầu thập niên 1970, ông thực hiện một số nhạc cảnh về Đại úy Nguyễn Văn Đương trong đó ông đóng vai người lính còn Thanh Lan đóng vai người vợ hậu phương Nguyễn Thị Lệ. Đây là một tiết mục thu hút nhiều khán giả xem TV thời kì đó và loạt nhạc cảnh này đã được chuyển thành phim với tên Trên đỉnh mùa đông.

Sau 1975, ông nằm trong danh sách những nghệ sĩ bị Nhà nước CHXHCN Việt Nam cấm hoạt động. Năm 1984, Trần Thiện Thanh được phép hoạt động lại. Nhưng ông từ chối làm việc dưới chế độ mới mặc dù ông vẫn soạn nhạc.

Năm 1993, ông di cư sang Hoa Kỳ theo diện đoàn tụ gia đình, ODP. Sau một thời gian sống tại Mỹ thì ông kết hôn với nữ ca sĩ Mỹ Lan.

Tại Mỹ ông lập hãng đĩa riêng Nhật Trường Productions và đồng thời cộng tác với Trung tâm Asia, Trung tâm Làng Văn, Mây Productions, Hoàn Mỹ Productions…

Trần Thiện Thanh qua đời vào ngày 13 tháng 5 năm 2005 tại nhà riêng ở thành phố Westminster, Quận Cam do bệnh ung thư phổi.

Hoàn cảnh sáng tác một số ca khúc

16 trăng tròn, Biển mặn: Kể về chính cuộc đời của ông.
Anh không chết đâu em: Tặng Đại úy Nguyễn Văn Đương cố thủ và tự sát ở đồi 31 năm 1971.
Bắc Đẩu: Viết về người người bạn Đại úy Thiết giáp Nguyễn Ngọc Bích tử trận bị liệm 3 lần. Bắc Đẩu là danh hiệu truyền tin của Nguyễn Ngọc Bích.
Chị Ba Hàng Xanh: Nhạc cảnh viết trong tết Mậu Thân 1968, kể về việc 3 tên lính Bắc Việt vào nhà một người phụ nữ yêu cầu tiếp tế đồ ăn nhưng bị chị dùng dao chém.
Chuyện tình Mộng Thường: Kể về chuyện tình có thật của Thiếu úy Biệt Động Quân Phạm Thái với người yêu là Nguyễn Thị Mộng Thường năm 1972.
Giấc ngủ trên đồi Xanh: Tặng Trần Duy Phước hi sinh ở Tây Ninh.
Người ở lại Charlie: Tặng Đại tá Dù Nguyễn Đình Bảo tử trận khi cố thủ trên đồi Charlie năm 1972.
Rừng lá thấp: Tặng Đại úy Vũ Mạnh Hùng tử trận tại cầu Bình Lợi tết Mậu Thân 1968.
Tuyết trắng: Viết tặng Không Quân VNCH.
Một lần bay thấp: Tặng Lý Tống bay thả truyền đơn trên thành phố La Habana, Cuba, năm 2000.
Ó đen: Tặng Lý Tống.

Thông tin khác

Có lần Trần Thiện Thanh được hỏi vì sao ông chọn tên Nhật Trường. Ông trả lời: “Hồi nhỏ tôi thích ca hát lắm nhưng bố mẹ tôi không cho. Thế là tôi phải chờ đến ban đêm đợi bố mẹ đi ngủ rồi mới dám hát. Nhiều khi ban ngày thèm hát quá mà phải đợi đến tối, thấy ngày sao dài ghê nên tôi chọn tên Nhật Trường, có nghĩa là… ngày dài.”

Sau khi định cư ở Hoa Kỳ, Trần Thiện Thanh gom bài Người bên lề cõi sống cùng với các bản khác như Đôi tiếng tự do, Từ nửa vòng Trái Đất, Ở giữa muộn phiền, Trại cấm,… để làm thành CD Đôi tiếng tự do.

Năm 2006, Trung tâm Asia có thực hiện chương trình đặc biệt Nhật Trường Trần Thiện Thanh – Anh không chết đâu anh (Asia DVD 50) và năm 2009 thực hiện chương trình “Nhật Trường – Trần Thiện Thanh 2” (Asia DVD 61) để vinh danh ông.

Hiện nay, chỉ có một số ít ca khúc của ông được phép lưu hành chính thức trong nước như Chiếc áo bà ba, Tình đầu tình cuối, Gặp nhau làm ngơ, Bảy ngày đợi mong…

Theo wikipedia